Cộng đoàn Quy Chính

CỘNG ĐOÀN QUY CHÍNH

Cộng đoàn Quy Chính (tiền thân là Nhà Phước Kẻ Đòn hoặc Cầu Đòn) nằm giữa làng Quy Chính, giáo xứ Quy Chính, cách thị trấn Nam Đàn khoảng 2 km.

Nhật ký năm 1741 của thừa sai Néez đề cập đến làng Kẻ Đòn (Quy Chính ngày nay) là cư sở chính của các thừa sai, có trường các chú học Latinh và một nhà Mến Thánh Giá. Theo lịch sử Giáo phận Vinh do Vương Đình Chữ chủ biên, vào năm 1753, Đức Cha Deveaux cho biết có 25 nhà Mến Thánh Giá tại Giáo phận Tây Đàng Ngoài, trong đó có nhà Mến Thánh Giá Kẻ Đòn thuộc huyện Nam Đàn. Sử liệu cũng ghi rõ, năm 1787, nhà Mến Thánh Giá Kẻ Đòn phải gánh chịu tai họa khi quân Tây Sơn đi qua vùng này: “Nhà thờ Kẻ Đòn, cũng như nhà của cha xứ, nhà của các nữ tu và toàn làng đã bị đốt cháy”. Sau đó, nhóm Nhà Mụ Kẻ Đòn được hồi sinh trở lại, bởi vào năm 1800, các nhà thừa sai lại liệt kê có 15 nhà Mến Thánh Giá tại xứ Nghệ, trong đó có Nhà Phước Kẻ Đòn.

Vì cuộc sống của chị em rất khiêm tốn, ít ai biết và để ý đến, nên hầu như chẳng có sử liệu gì để lại. Những bậc cao niên trong vùng chỉ có thể nhớ rõ về cộng đoàn Quy Chính từ năm 1930 trở đi. Vào khoảng thời gian này, Nhà Phước Quy Chính có trên 10 chị em, lúc này chị Maria Nhung làm Bề trên. Chị là một nữ tu đáng kính, mãi mãi đi sâu vào lòng hậu thế bởi lý lịch và cuộc đời tu trì mẫu mực. Qua nhiều năm làm Bề trên, chị Nhung đã đào tạo nên những nữ tu tốt lành, thánh thiện cho sở Quy Chính.

Từ năm 1952, các Nhà Phước trong toàn Giáo phận được sát nhập làm thành một Hội Dòng duy nhất mang tên Mến Thánh Giá Vinh. Từ đây, sở Quy Chính cũng như các sở khác hoạt động dưới sự chỉ đạo của Nhà Mẹ Xã Đoài.

Năm 1958, thời bà Matta Kính làm Bề trên, cơ sở cộng đoàn toàn là nhà tranh vách nứa. Tòa Giám mục cho một số vật dụng, chị em chở về cộng đoàn để làm nhà, trong đó, một nửa dùng làm Nhà Nguyện, nửa còn lại dùng làm nhà ở. Thời kỳ này, cuộc sống chị em rất kham khổ và khiêm tốn. Chị em không được bồi dưỡng kiến thức về văn hoá và giáo lý, hầu như chị em chỉ quanh quẩn chăm sóc mấy trẻ sơ sinh mồ côi và gánh thuốc viên trên vai.

Năm 1962, chính quyền không cho phép chiêu sinh thêm ơn gọi mới. Năm 1963, cộng đoàn mua một nhà chùa ba gian ở Rú Đụn, về thêm hai gian nữa làm ngôi Nhà Nguyện. Từ đó, chị em mới có Nhà Nguyện riêng biệt. Thế là năm nào chị em cũng có phiên thứ chầu lượt thay cho toàn Giáo phận.

Từ năm 1964, chiến tranh bắt đầu gay gắt, chính quyền lại gây khó khăn nên chị em đi đâu cũng phải ẩn mình, để khỏi bị kết tội và trục xuất khỏi Nhà Dòng. Năm 1968, chiến tranh trở nên tàn khốc, chỉ trong một đêm, cơn mưa bom bi dội xuống làng Quy Chính, có khoảng 70 người dân trong làng thiệt mạng và bị thương. Riêng tại Nhà Dòng, tất cả những ngôi nhà mà chị em đã khổ công gầy dựng đều bị thiêu rụi.

Trong những năm khó khăn do chiến tranh và cấm cách, nhất là từ năm 1962, cộng đoàn không được nhận người vào tu, không được về học trường Nhà Thử, Nhà Tập, không được thuyên chuyển nhân sự, một tình trạng “nội bất xuất, ngoại bất nhập”. Vì thế, có nhiều chị em đã trên 40 tuổi mà vẫn cứ mang danh là “đệ tử”. Tới năm 1979, lớp tập được mở ra tại mỗi cộng đoàn ưu tiên cho lớp chị em có tuổi, và vào cuối năm đó, Đức Cha Phêrô Gioan Trần Xuân Hạp Hạp chính thức nhận lời khấn cho một số chị em. Cuối năm 1983, cộng đoàn mạnh dạn nhận đệ tử mới, nhưng tình thế vẫn còn hết sức khó khăn, công an thường xuyên rình rập, đuổi bắt ráo riết nên chị em phải chui lủi và ẩn trốn khắp nơi. Tuy vậy, những thử thách đó vẫn không làm chị em sờn lòng nản chí.

Cuối năm 1988, thời cha Giuse Nguyễn Đăng Điền quản xứ Quy Chính, ngài đã động viên, khích lệ, thúc đẩy để chị em mạnh dạn bắt tay vào xây dựng ngôi nhà lớn mà chị em quen gọi là “nhà ván” (sàn nhà tầng trên được ghép bằng ván gỗ). Chị em đã tần tảo khắp nơi, cuối cùng, chị em đã có nhà mới để trú ngụ.

Đầu năm 1989, cộng đoàn bắt tay xây dựng Nhà Nguyện, công trình kéo dài khoảng 5 tháng. Ngày lễ Suy Tôn Thánh Giá năm đó, ngôi Nhà Nguyện được khánh thành. Năm 1992, thời chị Biển làm Bề trên, được sự trợ giúp từ Đức Cha Giáo phận, chị em đã gắng công xây được ngôi nhà khách.

Từ năm 1994-1995, thời cha Phaolô Nguyễn Văn Khôi quản xứ, ngài đã tận tình lo liệu giấy tờ để Cộng đoàn Quy Chính có được ngôi nhà trẻ đầu tiên, và cũng có thể nói là ngôi nhà trẻ đầu tiên trong Hội Dòng Mến Thánh Giá Vinh. Đến năm 2000, chị em xây thêm ngôi nhà ở hai gác, gồm 6 phòng ở mà chị em vẫn quen gọi là nhà 2000.

Năm 2005, cộng đoàn lại tiếp tục xây dựng công trình mới để phục vụ cho đời sống cộng đoàn, bao gồm Nhà Nguyện, nhà ăn và nhà ngủ. Sau hơn 2 năm ròng rã dựng xây, ngày 26/06/2007, công trình được khánh thành và đưa vào sử dụng.

Từ năm 2005, cộng đoàn tiếp nhận nhiều ơn gọi, khoảng từ 10 đến 15 em đệ tử vào tìm hiểu mỗi năm. Có khi tổng số chị em tăng lên đến 121 người. Việc học hành, nâng cao kiến thức cũng được chú trọng nhiều hơn. Số chị em khấn và số đệ tử theo học tại các trường đại học, cao đẳng, trung cấp là trên 30 người.

Ngày 01/12/2008, cộng đoàn khởi công xây dựng cơ sở Gia Hòa – được coi là cơ sở thứ hai của Cộng đoàn Quy Chính. Sau đó, cộng đoàn đã bàn giao cơ sở Gia Hòa lại cho Hội Dòng để Hội Dòng lập Thanh Tuyển Viện. Từ đó, Hội Dòng Mến Thánh Giá Vinh có Trung tâm Thanh Tuyển Viện Gia Hòa như hiện nay.

Năm 2009, chị em bắt đầu mở phòng chẩn trị y học cổ truyền tại cộng đoàn. Vì chưa có điều kiện để xây dựng Phòng Khám nên đang tạm thời dùng ngôi nhà khách. Đến tháng 05/2013, để đáp ứng nhu cầu chữa bệnh, cộng đoàn đã bắt tay khởi công xây dựng công trình Phòng Mạch và công trình Nhà Trẻ. Lễ Suy Tôn Thánh Giá năm 2014, chị em vui mừng khánh thành, làm phép hai nhà mới này và đưa vào hoạt động.

Từ năm 2016-2017, dù còn nhiều khó khăn, nhưng vì nhu cầu của đời sống tu trì và cơ sở vật chất đã bị xuống cấp, nên với sự đồng lòng hiệp ý của chị em, cộng đoàn quyết định quy hoạch lại tổng thể khuôn viên. Ngoài nhà ăn và nhà nguyện, toàn bộ công trình hiện có của cộng đoàn phải dỡ bỏ. Ngày 01/12/2017, cộng đoàn khởi công xây dựng, và đến ngày 08/01/2020, công trình đã hoàn thành, được làm phép và đưa vào sử dụng.

Cũng trong năm 2020, cộng đoàn lập thêm nhóm tại Lãng Điền (Thạch Sơn, Anh Sơn). Đến Tháng 11/2020, cùng với sự hỗ trợ của cha Phanxicô Xaviê Trần Minh Chiến, quản xứ Lãng Điền, chị em đã mua được một ngôi nhà cũ của giáo dân, để chị em tạm thời có chỗ sinh hoạt và thi hành sứ vụ. Đầu năm 2023, cộng đoàn đã khởi công xây dựng lại ngôi nhà ở và nhà trẻ cho nhóm.

Năm 2022, cộng đoàn trở lại phục vụ giáo xứ Phúc Yên (Thanh Yên, Thanh Chương, Nghệ An) sau khoảng thời gian gián đoạn khá lâu. Cộng đoàn còn có một nhóm chị em phục vụ tại Cây Chanh (Đỉnh Sơn, Anh Sơn, Nghệ An), hoàn toàn ưu tiên cho công tác thăm viếng, truyền giáo.

Tạ ơn Chúa, vì Người luôn hiện diện và dẫn đưa cộng đoàn Quy Chính vượt qua bao thử thách gian lao của thời cuộc: từ thời chiến đến thời bình, từ thời cấm cách đến thời tự do. Dù cuộc sống của những người con Mến Thánh Giá luôn giăng đầy chông gai, nhưng cùng với ơn Chúa, sự phù trợ của Mẹ Maria và Thánh Cả Giuse, mỗi chị em quyết bám chặt vào Đức Giêsu Kitô Chịu Đóng Đinh, để tiến bước mỗi ngày trong lòng Giáo Hội.

MỘT VÀI THÔNG TIN (Thông tin được cập nhật vào tháng 11/2023)

– Nhân sự: Hiện nay, cộng đoàn có 52 thành viên, gồm 41 chị khấn trọn và 11 khấn sinh.

– Nhóm phục vụ: Có 5 nhóm phục vụ tại các giáo xứ.

Quý Chị Phụ trách qua các thời kỳ:

+ 1930: Chị Maria Nhung

+ 1943-1954: Chị Maria Ái

+ 1954-1957: Chị Matta Nguyễn Thị Thân

+ 1958-1960: Chị Matta Kính

+1961-1962: Chị Maria Nghĩa

+ 1962-1965: Chị Matta Nguyễn Thị Thân

+ 1965-1967: Chị Maria Trí

+ 1968-1986: Chị Matta Nguyễn Thị Thân