Cộng đoàn Nghĩa Yên

CỘNG ĐOÀN NGHĨA YÊN

Cộng đoàn Nghĩa Yên tọa lạc bên cạnh nhà thờ giáo xứ Nghĩa Yên, thuộc xã Đức Yên, huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh.

Năm 1910, cố Báu là linh mục thừa sai ngoại quốc làm cha quản hạt Nghĩa Yên, đã nhận trẻ mồ côi từ nhiều nơi về giáo xứ nuôi dưỡng. Lúc bấy giờ, một số chị Nhà Phước Vạn Lộc thường bán thuốc và làm việc tông đồ ở đây theo tinh thần Đấng Sáng Lập. Cố Báu đã xin được hai chị thuộc Cộng đoàn Vạn Lộc ở lại nuôi dạy trẻ mồ côi tại nhà Dục Anh. Nhờ lòng đạo đức và tinh thần hy sinh phục vụ của các chị, nhiều thiếu nữ đã xin vào sống chung với các chị. Do nhu cầu sinh hoạt và tu trì của nhóm chị em nơi đây, cố Báu đã thành lập Nhà Phước Nghĩa Yên, chị Mát được đặt làm Bề trên cộng đoàn.

Từ năm 1925-1950, với gánh thuốc viên trên vai, các chị Nhà Phước Nghĩa Yên đã len lỏi vào các làng mạc xa gần để bán thuốc và khi có cơ hội, các chị rửa tội cho trẻ em ngoại giáo nguy tử, cũng có lúc dạy kinh bổn cho giáo dân và lương dân muốn theo đạo. Đây là thời kỳ phát triển mạnh của Nhà Phước Nghĩa Yên, bởi có nhiều thiếu nữ xin gia nhập cộng đoàn.

Cũng như các Nhà Phước khác trong Giáo phận, từ năm 1952, Nhà Phước Nghĩa Yên trở thành một cộng đoàn trực thuộc Hội Dòng Mến Thánh Giá Vinh. Trong bối cảnh chiến tranh và di cư, Cộng đoàn Nghĩa Yên cũng chung số phận với các cộng đoàn khác, việc thu nhận và đào tạo ơn gọi gặp nhiều khó khăn. Tuy vậy, Thiên Chúa luôn có những cách thế để làm cho ơn gọi của cộng đoàn được tăng lên theo thời gian. Tới năm 1957, Cộng đoàn Nghĩa Yên đã có 40 chị em. Năm 1964, con số lên đến 47 chị em, gồm 9 chị khấn và 38 đệ tử.

Năm 1965, chiến tranh ác liệt nổ ra ở Miền Bắc. Cộng đoàn Nghĩa Yên ở gần khu vực cầu Chợ Thượng, là một trong những cung đường huyết mạch chở quân trang, quân dụng chi viện cho miền Nam nên trở thành mục tiêu bắn phá trong thời gian dài. Vì vậy, tháng 06/1965, chị em buộc phải sơ tán. Cộng đoàn chỉ còn lại 9 người.

Năm 1967, đê La Giang có nguy cơ bị vỡ, toàn xã sơ tán để đảm bảo an toàn cho tính mạng. Chị em Cộng đoàn Nghĩa Yên cũng phải sơ tán vào xã Đức Dũng. Sau đó, vì thời thế mà lần lượt nhiều chị em trở về quê quán.

Năm 1970, chị Bề trên Matta Trần Thị Lan và em đệ tử Maria Trần Thị Tâm bị bắt đi cải tạo. Sau một năm, em Tâm qua đời; còn chị Lan thì sau bốn năm mới được trở về, nhưng không được trở lại nhà Dòng mà còn phải tiếp tục chịu quản thúc 17 năm tại quê hương Thượng Lộc. Trong những năm tiếp theo, Cộng đoàn Nghĩa Yên không mấy yên ổn, nhà cửa cũng tàn dần vì thiếu người. Dù chị em phải rời tổ ấm của Tu Viện để trở về gia đình hàng chục năm, nhưng phần lớn chị em giữ vững tinh thần tu đức giữa đời thường, làm tông đồ bằng những khả năng và điều kiện cho phép, chờ đợi ngày được trở về với cộng đoàn tiếp tục đời tu.

Năm 1990, niềm vui trào tràn khi chị em từ khắp nơi được trở về, hồi sinh lại cộng đoàn. Số ơn gọi tăng lên từ đây. Năm 1991, cộng đoàn có 13 chị em. Năm 1994, cộng đoàn khởi công xây lại Nhà Nguyện, và năm 1995, xây dựng nhà hai gác. Kể từ đây, Cộng đoàn Nghĩa Yên phát triển nhanh chóng từ cơ sở vật chất cho đến nhân sự.

Theo thời gian, ngôi nhà hai gác và một số công trình khác của cộng đoàn đã bị xuống cấp trầm trọng, cộng đoàn quyết định tháo dỡ và xây dựng lại nhà ở cho chị em. Công trình khởi công năm 2010 và khánh thành năm 2012. Cũng trong thời kỳ này, cộng đoàn thành lập các nhóm: Hòa Mỹ, Làng Truông, Thịnh Lạc, Kim Lâm và Mái Ấm Hồng Phúc.

Năm 2013-2014, cộng đoàn xây dựng nhà thuốc Thịnh Lạc và nhà thuốc Làng Truông. Vài năm sau, cộng tác với giáo xứ Hòa Mỹ để xây dựng Trường Mầm Non Hòa Mỹ, và cũng trong thời gian này, chị em xúc tiến xin khu đất phía ngoài đê, để di chuyển Mái Ấm Hồng Phúc về cộng đoàn.

Năm 2020, cộng đoàn đã mở đường 6m nối từ khuôn viên Tu Viện ra đường đê Bấn. Từ năm 2021, chị em đồng lòng hiệp lực quy hoạch tổng thể khuôn viên (Trường Mầm Non, Nhà Nguyện, nhà khách, khu phụ trợ, nghĩa trang). Ngôi Trường Mầm Non được khởi công ngày 18/12/2021 và khánh thành ngày 15/10/2022. Còn Nhà Nguyện được khởi công xây dựng vào ngày 17/02/2023. Đầu năm 2023, bắt đầu tái thiết lại nghĩa trang.

Như vậy, song song với sự phát triển cơ sở vật chất và nhân sự, chị em đã có điều kiện để thực thi các sứ vụ cách hữu hiệu hơn. Nhìn lại hơn 100 năm qua, ơn Chúa vẫn luôn phủ bóng và quan phòng để cộng đoàn có thể bám trụ, vượt thắng những thăng trầm của thời cuộc. Đã bao cơn nguy khó xảy đến tưởng chừng như sức sống của cộng đoàn bị vùi dập mãi mãi, nhưng tình yêu của Thiên Chúa đã chăm nom, giữ gìn và thăng tiến đời sống con cái của Ngài. Chị em Cộng đoàn Nghĩa Yên luôn đọc lại lịch sử với niềm tri ân để có thể tiếp nhận gia sản của tiền nhân trong nỗ lực thực thi sứ vụ tại những nơi mình hiện diện.

MỘT SỐ THÔNG TIN (Thông tin được cập nhật vào tháng 11/2023)

– Nhân sự: Hiện nay, cộng đoàn có 43 thành viên, gồm 31 chị khấn trọn và 12 khấn sinh.

– Nhóm phục vụ: Có 5 nhóm phục vụ tại các giáo xứ thuộc Giáo phận Hà Tĩnh.

Quý Chị Phụ trách qua các thời kỳ:

+ Năm 1970: Chị Matta Trần Thị Lan

+ Năm 1990: Chị Matta Trần Thị Lan

+ Năm 1992: Chị Anna Đậu Thị Lan

+ Năm 1996-1997: Chị Anna Phạm Thị Minh Hà

+ Năm 1998-2000: Chị Maria Nguyễn Thị Dung

+ Năm 2001-2003: Chị Maria Phan Thị Lượng

+ Năm 2003-2004: Chị Maria Nguyễn Thị Đại

+ Năm 2004-2005: Chị Anna Phùng Thị Hành