1. Mân Côi – lời kinh của con tim, không chỉ của một mùa

Tháng Mười, được gọi là Tháng Mân Côi, là thời gian đặc biệt để các tín hữu hướng về Đức Mẹ. Các nhà thờ, các gia đình, các nhóm Legio, giáo họ, hội đoàn… cùng nhau đọc chuỗi với lòng sốt sắng.

Nhưng rồi, khi tháng mười khép lại, liệu chuỗi hạt có bị để nằm yên đây đó, và lời kinh dần vắng trong nhịp sống bận rộn không? Phải chăng kinh Mân Côi chỉ dành riêng cho một “mùa”?

Trong buổi tiếp kiến chung hàng tuần vào ngày 09 tháng 10 năm 2019, Đức Giáo hoàng Phanxicô nhắc nhở các tín hữu hành hương Ba Lan rằng vào năm 1877, khi Đức Mẹ hiện ra với hai thiếu nữ ở Gietrzwald, Ba Lan, Mẹ đã nói với họ: “Hãy cầu nguyện kinh Mân Côi mỗi ngày. Mẹ đã đảm bảo với họ rằng những ân sủng được ban cho bởi lời kinh này sẽ mang lại ơn cứu độ và dẫn đưa con người đến hạnh phúc trên thiên đàng.”[1]

Đức Thánh Cha Phanxicô cũng từng nói: “Trong kinh Mân Côi, khi chúng ta lặp lại Kinh Kính Mừng, chúng ta suy niệm về các Mầu nhiệm, về những biến cố trong cuộc đời của Chúa Kitô, để biết và yêu mến Ngài hơn bao giờ hết. Kinh Mân Côi là một phương tiện hữu hiệu để mở lòng mình ra với Thiên Chúa, vì nó giúp chúng ta chiến thắng tính ích kỷ và mang lại bình an cho tâm hồn, trong gia đình, trong xã hội và trên thế giới.[2]

Như thế, kinh Mân Côi không phải là một tập tục mang tính thời vụ, mà là hơi thở của linh hồn, là sợi dây yêu thương gắn kết chúng ta với Mẹ Maria và Con của Mẹ là Chúa Giêsu.

2. Kinh Mân Côi – hành trình chiêm ngắm đời sống Chúa Kitô

Mỗi chuỗi Mân Côi là một cuộc hành trình chiêm niệm toàn bộ Tin mừng. Trong từng chục kinh, chúng ta cùng Mẹ Maria “ghi nhớ và suy niệm trong lòng” (Lc 2: 19) các mầu nhiệm của Chúa Giêsu – từ khi Ngài nhập thể, sống ẩn dật, rao giảng Nước Trời, chịu khổ hình, đến khi phục sinh và lên trời vinh hiển.

Thánh Gioan Phaolô II gọi kinh Mân Côi là một bản tóm lược Tin mừng: “Kinh Mân Côi, mặc dù rõ ràng mang tính chất Đức Mẹ, nhưng thực chất là một lời cầu nguyện lấy Chúa Kitô làm trung tâm. Trong sự giản dị của các yếu tố, nó chứa đựng tất cả chiều sâu của sứ điệp Tin mừng trong toàn bộ, mà có thể nói nó là một bản tóm tắt….Với kinh Mân Côi, dân Kitô giáo ngồi vào trường học của Mẹ Maria và được dẫn dắt đến việc chiêm ngưỡng vẻ đẹp trên khuôn mặt của Chúa Kitô và cảm nghiệm được chiều sâu tình yêu của Ngài” (Tông thư Rosarium Virginis Mariae, ngày 16 tháng 10 năm 2002, số 1)

Chính vì thế, khi đọc kinh Mân Côi, ta không chỉ “nhắc lại” những kinh quen thuộc, mà còn học cách nhìn cuộc đời bằng ánh sáng Tin mừng.

– Mùa vui: ta cảm tạ vì biết Chúa đang hiện diện trong những điều nhỏ bé.

– Mùa sáng: ta được soi dẫn để nhận ra Chúa đang hoạt động trong cuộc đời hằng ngày.

– Mùa thương: ta dâng những đau khổ của mình kết hiệp với Thánh Giá.

– Mùa mừng: ta hân hoan vì Chúa chiến thắng tội lỗi và sự chết.

Đọc kinh Mân Côi quanh năm chính là để đời sống ta luôn được chìm sâu trong mầu nhiệm của Chúa Kitô.

3. Mẹ Maria – người bạn đồng hành trong từng nhịp sống

Có người nói: “Kinh Mân Côi là lời kinh của những người đơn sơ.” Điều ấy đúng, nhưng chưa đủ. Vì lời kinh này không chỉ dành cho người bình dân, mà cho mọi người đang cần một người mẹ dẫn dắt mình đến với Chúa.

Thánh Louis-Marie Grignion de Montfort nói: “Trong tất cả các thụ tạo của Thiên Chúa, Mẹ Maria là người trở nên giống Chúa Giêsu nhất. Do đó, trong mọi sự sùng kính, việc sùng kính Mẹ Maria mang lại sự thánh hiến và trở nên giống Chúa Giêsu hiệu quả nhất. Càng tận hiến cho Mẹ Maria, người ta càng tận hiến cho Chúa Giêsu.”[3]

Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II nói: “Ở đây, tôi muốn nhấn mạnh vẻ đẹp của một lời cầu nguyện chiêm niệm đơn giản, dễ hiểu đối với tất cả mọi người, lớn và nhỏ, người có học thức và người ít học. Đó là lời cầu nguyện của kinh Mân Côi” (đã dẫn trên).

Khi một người mẹ đọc kinh Mân Côi lúc rửa chén, khi một bạn trẻ đọc vài chục kinh trên xe buýt, khi một bệnh nhân lần hạt trên giường bệnh…đó đều là những cuộc gặp gỡ âm thầm giữa Mẹ và con.

Kinh Mân Côi không đòi hỏi thời gian lâu dài hay nơi chốn trang trọng, nhưng sống động trong mọi việc mỗi ngày:

– Vào buổi sáng, để khởi đầu ngày mới với Chúa.

– Giữa giờ làm, như một khoảng nghỉ cho tâm hồn.

– Trước khi đi ngủ, như trao phó mọi lo toan cho Mẹ.

Khi kinh Mân Côi trở thành thói quen hằng ngày, chúng ta sẽ cảm nhận rằng Mẹ luôn ở bên, che chở, an ủi, và cầu bầu cho ta trước mặt Thiên Chúa.

4. Một “dòng sông bình an” giữa sự hối hả của cuộc sống

Thế giới hôm nay đầy tiếng ồn, căng thẳng và áp lực. Con người dễ bị cuốn vào mạng xã hội, tin tức, công việc… khiến tâm trí bị xáo động. Giữa dòng chảy ấy, kinh Mân Côi như một dòng sông bình an, giúp ta dừng lại, hít thở, và lắng nghe tiếng Chúa nói trong lòng.

Đức Thánh cha Bênêđictô XVI từng chia sẻ: “Trong thế giới hiện tại, quá phân tán, lời cầu nguyện này giúp đặt Chúa Kitô vào trung tâm, như Đức Trinh Nữ đã làm, người đã suy ngẫm trong tất cả những gì đã được nói về Con của mình, cũng như những gì Ngài đã làm và đã nói…Mẹ Maria giúp chúng ta đón nhận trong chính mình ân sủng phát xuất từ những mầu nhiệm này, để qua chúng ta, chúng ta có thể tưới mát xã hội, bắt đầu từ những mối tương quan thường nhật, và thanh tẩy chúng khỏi bao nhiêu thế lực tiêu cực, nhờ đó mở lòng đón nhận sự mới mẻ của Thiên Chúa. Kinh Mân Côi, khi được cầu nguyện một cách chân thành, không máy móc và hời hợt nhưng sâu sắc, thực sự mang lại bình an và hòa giải” (Huấn từ Thứ Bảy, ngày 03 tháng 5 năm 2008 tại Vương cung thánh đường Đức Bà Cả).

Cứ mỗi kinh Kính Mừng, tâm hồn ta được chậm lại, nhịp thở đều hơn, và bình an dần trở về. Cứ mỗi mầu nhiệm, ta lại bước một bước trên hành trình đức tin – không vội vã, không nản chí, chỉ nhẹ nhàng đi cùng Mẹ.

Khi ta duy trì thói quen đọc kinh Mân Côi quanh năm, lời kinh ấy sẽ thấm dần vào máu thịt, trở thành nhịp điệu sống, như trái tim luôn đập để giữ sự sống.

Cha Thánh Padre Pio nói: “Hãy yêu mến Mẹ Maria và đọc kinh Mân Côi, vì kinh Mân Côi là vũ khí chống lại sự dữ của thế giới ngày nay. Mọi ân sủng Chúa ban đều thông qua Mẹ Maria.”[4] Nhưng sức mạnh ấy không chỉ ở những sự kiện to tát. Trong đời sống cá nhân, biết bao người đã được biến đổi nhờ lời kinh giản dị này. Một người nghiện rượu tìm lại bình an; một gia đình bất hòa tìm lại hiệp nhất; một người trẻ mất phương hướng tìm lại đức tin…Tất cả bắt đầu từ những hạt chuỗi lần trên tay, cùng với lời kinh “Kính mừng Maria…” thì thầm với niềm tin chân thành.

5. Kinh Mân Côi – cầu nối giữa thế hệ

Khi ta đọc kinh Mân Côi quanh năm, ta cũng đang truyền lại một di sản đức tin. Bao thế hệ người Việt đã lớn lên cùng lời kinh này. Hình ảnh bà ngoại lần chuỗi bên bàn thờ, người mẹ đọc kinh sau giờ cơm tối, người cha cầm tràng hạt trên tay đi bộ ngoài sân – đó là những “bài giáo lý sống động” hơn mọi lời giảng.

Ngày nay, nhiều người trẻ xa dần với việc đọc kinh chung. Có thể họ thấy Mân Côi “dài” hoặc “nhàm chán.” Nhưng nếu có ai đó cùng họ đọc – một người cha, người bạn, hoặc một nhóm nhỏ – thì lời kinh sẽ trở nên sống động và gần gũi.

Có những bạn trẻ đã chia sẻ: “Trước đây, con đọc kinh Mân Côi chỉ để cho xong bổn phận. Nhưng từ khi con bắt đầu suy niệm từng mầu nhiệm và dâng những ý chỉ cụ thể, con cảm thấy lời kinh ấy như có hồn.” Đúng vậy, đọc Mân Côi quanh năm không có nghĩa là “lặp lại máy móc”, mà là sống sâu hơn từng lời kinh.

6. Khi lời kinh trở thành đời sống

Đức Thánh cha Phanxicô cũng từng dạy: “Trong kinh Mân Côi, chúng ta hướng về Đức Trinh Nữ Maria để Mẹ hướng dẫn chúng ta đến sự kết hợp ngày càng mật thiết hơn với Chúa Giêsu, Con của Mẹ, để đưa chúng ta đến sự đồng hình đồng dạng với Ngài, có những tình cảm của Ngài và hành xử giống như Ngài.” (đã dẫn trên).

Nếu đọc kinh Mân Côi mà lòng dạ ta không thay đổi, thì ta mới chỉ “đọc”, chứ chưa “sống”. Nhưng khi mỗi chục kinh trở thành lời tạ ơn, lời xin tha thứ, lời phó thác, thì đó chính là cuộc sống được thánh hóa.

– Khi đọc Mầu nhiệm Vui, ta học biết tạ ơn trong những điều bé nhỏ.

– Khi đọc Mầu nhiệm Sáng, ta học biết dấn thân phục vụ và chiếu sáng giữa đời.

– Khi ta đọc Mầu nhiệm Thương, ta học biết tha thứ và chịu đựng.

– Khi đọc Mầu nhiệm Mừng, ta học biết hy vọng và vui sống.

Lúc ấy, chuỗi Mân Côi không còn chỉ là lời kinh đọc trên môi miệng, mà là con đường nên thánh giữa đời thường.

7. Mân Côi quanh năm – sống với Chúa Giêsu qua trái tim Mẹ

Tại Fatima, Mẹ Maria đã tha thiết nhắn nhủ: “Hãy tiếp tục lần hạt Mân Côi để cầu xin cho chiến tranh chấm dứt… Hãy luôn siêng năng lần hạt Mân Côi mỗi ngày.”

Lời mời gọi ấy không giới hạn trong tháng Mười. Mẹ mời gọi chúng ta suốt cả năm, vì nhân loại luôn cần cầu nguyện, thế giới luôn cần hòa bình, và tâm hồn ta luôn cần được hoán cải. Đọc Mân Côi quanh năm không có nghĩa là đọc cho thật nhiều, mà là đọc đều đặn với tình yêu và ý thức. Dù chỉ một chục kinh mỗi ngày, nếu đọc với lòng tin, cũng đủ để làm bừng sáng linh hồn.

Có người từng nói rất hay: “Một ngày không đọc kinh Mân Côi, là như một ngày ta không nói chuyện với Mẹ mình.” Nếu ta coi Mẹ như người bạn đồng hành, thì việc lần hạt không còn là nghĩa vụ, mà là niềm vui – một khoảng lặng thiêng liêng giữa bao ồn ào của cuộc sống.

8. Mân Côi – mùa hoa quanh năm

Khi tháng Mười qua đi, những tràng hoa dâng Mẹ có thể khép lại, nhưng “vườn hoa Mân Côi” trong tâm hồn ta vẫn có thể nở mãi quanh năm. Mỗi hạt chuỗi là một đóa hoa nhỏ dâng lên Mẹ: hoa tạ ơn, hoa sám hối, hoa phó thác, hoa hy vọng.

Thánh Têrêsa Hài Đồng Giêsu từng nói: “Đối với tôi, cầu nguyện có nghĩa là hướng lòng mình về phía Chúa; một tiếng kêu của tình yêu biết ơn từ đỉnh cao của niềm vui hoặc qua vực thẳm của sự tuyệt vọng. Đó là một sức mạnh siêu nhiên to lớn mở rộng trái tim tôi và gắn kết tôi với Chúa Giêsu.”[5] Kinh Mân Côi chính là tiếng kêu ấy – đều đặn, âm thầm, nhưng nuôi dưỡng sự sống thiêng liêng không ngừng.

Xin cho lời kinh này trở thành nhịp điệu bình thường của mỗi ngày, để trong mọi hoàn cảnh, dù vui hay buồn, thành công hay thất bại, ta vẫn có thể thưa với Mẹ: “Kính mừng Maria, đầy ơn phúc…” Bởi vì, chúng ta không chỉ yêu Mẹ trong tháng Mười, mà yêu Mẹ quanh năm và suốt đời. Và khi yêu Mẹ, ta sẽ học được cách sống, cách tin, cách yêu, và cách “Xin Vâng” như Mẹ – để Chúa Giêsu luôn được tôn vinh trong cuộc đời ta.

Phêrô Phạm Văn Trung

——————–

[1] https://www.catholicherald.com/article/global/pope-francis/pope-asks-catholics-to-pray-the-rosary/

[2] https://www.franciscanmedia.org/minute-meditations/pope-francis-reflects-on-the-rosary/

[3] https://www.ncregister.com/blog/21-things-st-louis-de-montfort-said-about-the-rosary-and-marian-devotion

[4] https://catholicgentleman.com/2014/10/powerful-weapon-15-quotes-holy-rosary /

[5] https://www.coraevans.com/blog/article/10-quotes-st.-therese-of-lisieux-quotes-on-prayer